ยาลูกแปลกแม่ - สมุนไพรเพื่อสุขภาพ

๑. ยามะตูมนิ่ม ( ยาลูกแปลกแม่ )

ตำนานมะตูมนิ่ม หลวงรัตนะพิม พานุรักษ์เล่ามา

จักได้เริ่มเรื่อง เรียบเรียงบรรณนา

ของเก่าเล่ามา เร่อร่าน่าชัง ยาลูกแปลกแม่ เจ้ากรมครุธแก่
เล่าเรื่องให้ฟัง

ว่าชายหนึ่งได้ มะตูมนิ่มขลัง
สมดังใจหวัง
ผลหนึ่งทำยา กล้วยน้ำไทเพิ่ม หวีหนึ่งเทียวนา
พริกไทยเท่ายา ว่าเต็มทะนาน นึ่งขึ้นด้วยกัน

มะตูมเชือดหั่น
กล้วยน้ำปอกฝาน พริกไทยในห่อ เอาคลุกคุลีการ
ย่อยให้แหลกนาน ทำแผ่นตากเรียง แห้งแล้วลงครก
ป่นแหลกสิ้นเสียง ยกโถตั้งเคียง น้ำผึ้งคลุกเท เสร็จแล้วเก็บไว้

บุรุษนั้นไซร้ ไปเที่ยวเตร็ดเตร่ บ้านอื่นเมืองไกล
เที่ยวไถลโยเย ยากเย็นแก่นเก ยังไม่กลับมา
แม่อยู่ข้างนี้ เห็นนานเต็มที ลูกไม่กลับมา
เดินไปในเรือน พบแต่โถยา นี่ของลูกข้า
ทำไว้กินดู
โรคภัยหายสิ้น กายินเฟื่องฟู คนอื่นแลดู
เคลิ้มแปลกตาไป ที่เคยล้างหน้า บ้วนปากลงไป
หญ้าที่นั้นไซร้ งอกงามผิดตา
โคหนึ่งเขาปล่อย แก่ผอมชรา เที่ยวซัดเซมา
พบหญ้าสดงาม โคกินหญ้าไซร้ โรคโคก็หาย
ร่างกายควรการ คล้ายกับโคหนุ่ม เรี่ยวแรงอาจหาญ
หญิงนั้นเห็นพยาน กินยาร่ำไป ทุกวันจนหมด
ที่เหี่ยวแห้งสลด กลับฟูผ่องใส วรรณะคล้ายหญิง
แรกรุ่นเจริญวัย ฝ่ายบุตรเที่ยวไป

นานแล้วกลับมา มารดาแปลกบุตร
บุตรแปลกมารดา ต่อพูดเจรจา นานจึงรู้กัน

เมื่อบุตรกลับมา อายุคณนา หมื่นแปดพันวัน
มารดาว่าสัก สองหมื่นหกพัน เล่าว่าบุตรนั้น
แก่กว่ามารดา
บุตรแปลกใจถาม เรื่องความมารดา โถยาของข้า
ไปไหนใครกิน มารดาเล่าว่า แม่พบโถยา
เปิดขึ้นหยิบกิน บ้วนน้ำลงไป ถูกในแผ่นดิน หญ้างามโคกิน
หายโรคอ้วนพี แม่เห็นอัศจรรย์ จึงได้สำคัญ
ว่ายานี้ดี กินไปจนหมด กายสดเปร่งศรี
ก่อนซูบกลับพี อาหารเพิ่มพูน

ครั้นกาลล่วงมา บุตรนั้นชรา สิ้นชีพดับสูญ
มารดาอยู่มาก กว่าบุตรเจ็ดคูณ กำหนดด้วยสูญ

หลายจุดหลายเรียง เขาเล่าสืบมา ไม่เห็นด้วยตา
ต้องว่าซ่อนเสียง พูดไม่เต็มปาก ยากจักเรียบเรียง
ผู้อ่านจักเถียง กล่าวโทษโจทก์ทาย ฯ
::
::
๒. ยาเสริมเพิ่มสมรรถภาพ
นิทานหนึ่งนั้น เขาพูดเล่ากัน ณ ราชวังใน
แสดงคุณยา นำมาแถลงไข ว่าผู้หนึ่งได้
เป็นเช่นนี้มา มิได้เจ็บไข้ อยู่กับภรรยา
อาการกริยา กลายเป็นพระไป อยู่กับเมียนั้น
เหมือนพี่น้องกัน ดังนี้เป็นได้ หลายปีเดือนนาน
รำคาญเหลือใจ ตรอมจิตคิดไป เคืองคับอุรา
นึกจักไปบวช เสียดายภรรยา หวนไปหวนมา
โกรธแค้นร่างกาย ไม่ได้ดังจิต จำนงนึกหมาย
กำลังเสื่อมคลาย เดือดร้อนเสียใจ วันหนึ่งเพื่อนเกลอ

มาเยี่ยมแต่ไกล พูดจาปราศัย ถามถึงร่างกาย
ว่าเกลอเป็นไร ดูไม่สบาย เจ้าขุนมูลนาย
เบียดเบียนบีฑา
หรือเจ็บป่วยไข้ ร่างกายกายา คล้ำดำผิดตา
สุขทุกข์อย่างไร
ชายนั้นจึงเล่า ว่าตัวข้าพเจ้า ไม่เจ็บอันใด
แต่กายพิการ รำคาญเหลือใจ เรี่ยวแรงหมดไป
ทนทุกข์ทรมาน แรงกายหายหมด แต่จิตอาจหาญ
ดังนี้มานาน เดือดร้อนเหลือทน อยู่บ้านเหมือนวัด
สารพัดขัดสน
แม้นเมียของตน เหมือนพี่น้องไป
อะไรบันดาล รำคาญโตใหญ่ ขอเกลอจงได้
รู้แจ้งเรื่องความ ฯ ฝ่ายเกลอได้ฟัง อาศัยกำลัง กรุณาไปตาม
บอกยาแล้วว่า เจ้าอย่าเข็ดขาม กินสองสามชาม จักหายโรคภัย
กำลังกายา จักมาโตใหญ่ ต้มกินให้ได้
เปลือกพญาช้างดำ กำหนดจดไว้ จงได้หาทำ
ยานี้ดีล้ำ เขาเรียก ตะโกนา ฯ ขนานหนึ่งนั้น

พระยาฉัตรทันต์ ช้างป่าช้างบ้าน
สองสิ่งเปลือกสับ น้ำผึ้ง นำมา แช่ไว้ไม่ช้า
ออกแล้วกินไป ยานี้ดีขลัง กำลังมากใหญ่
ทำกินให้ได้ จักหายโรคา ฯ ครั้นเกลอไปแล้ว

ชายนั้นแสวงหา ได้เปลือก ตะโกนา
ต้มกินรินไป หายโรคกำลัง มากมายเจริญใหญ่

ยิ่งกว่าเก่าไป เป็นสุขสำราญ ฯ